Radni z klubu „Kraków dla Mieszkańców” złożyli projekt rezolucji, w której chcą zaapelować do polskiego rządu o wsparcie finansowe dla samorządów w ochronie bioróżnorodności. – Chcemy chronić cenne przyrodniczo tereny, ale powstaje tu obawa, że w przypadku sporów sądowych o odszkodowania całe finansowe ryzyko spadnie na samorząd – tłumaczy Łukasz Gibała, lider klubu. – Dlatego proponujemy, żeby rząd współfinansował te działania, tak żeby miasta mogły skuteczniej działać na rzecz ochrony przyrody – dodaje.

W Krakowie, jak i w wielu innych dużych miastach, obserwujemy ciągłą presję inwestycyjną. Nowe osiedla czy drogi powstają często kosztem terenów zielonych. Skutkiem tego jest ubożenie roślinności i zwierząt, a także zanik terenów biologicznie czynnych. Zjawisko to jest szczególnie niebezpieczne w obliczu zmian klimatycznych, ponieważ to właśnie zieleń pomaga w walce z upałami i poprawia jakość powietrza.

Aby chronić te cenne tereny, samorządy mogą wprowadzać specjalne formy ochrony przyrody, korzystając z przepisów Ustawy o ochronie przyrody. – Problem w tym, że prawo nie precyzuje, kto ma płacić ewentualne odszkodowania, jeśli właściciel gruntu uzna, że jego wartość spadła po wprowadzeniu takiej ochrony – tłumaczy Gibała. Obecnie, w przypadku roszczeń sądowych, to gminy ponoszą wszelkie koszty finansowe.

W praktyce wygląda to tak: miasto chce chronić na przykład cenny fragment łąki, na którym żyją rzadkie motyle. Jeśli wprowadzi tam ochronę, właściciel tej działki może złożyć do sądu pozew o odszkodowanie, argumentując, że nie może na niej nic wybudować, więc wartość spadła. Zgodnie z obecnym prawem, to miasto musiałoby z własnej kasy wypłacić ewentualne odszkodowanie, co może być dla niego ogromnym obciążeniem finansowym.

Zdaniem radnych Krakowa dla Mieszkańców wspólna troska o przyrodę powinna łączyć rząd i samorządy. Dlatego chcą by rada miasta zaapelowała do Premiera i Ministerstwa Klimatu i Środowiska o zmiany w prawie, które uchroniłyby miasta przed samodzielnym ponoszeniem tych kosztów. Radni podkreślają, że wsparcie finansowe ze strony państwa byłoby ważnym sygnałem i zachętą dla samorządów do bardziej aktywnej i odważniejszej ochrony przyrody. Dzięki temu przyszłe pokolenia mieszkańców Polski będą mogły cieszyć się lepszą jakością życia i bogatszym, naturalnym środowiskiem.

Głosowanie nad projektem rezolucji odbędzie się prawdopodobnie na najbliższej sesji Rady Miasta Krakowa.

AKTUALIZACJA: 28 sierpnia 2024 roku Rada Miasta Krakowa przyjęła rezolucję w tej sprawie.